Àpi-fèr
Smyrnium olusatrum
Apiaceae Umbelliferae
Autre noum : Àpi-bouscas.
Noms en français : Maceron, Maceron potager.
Descripcioun :Se rescontro pulèu dins li relarg pas trop liuen de la mar nostro, mounte trachis proche dis oustau e dins li baragno. Es uno grando planto, forto, emé la cambo boutisso en li fueio 3 cop divisado en 3 fueioun. Lou brout (oumbello) caup de 5 à 15 rai. Lou fru èi negre un cop madur, de 5 à 7 mm.
Usanço :Es uno bono planto cultivado desempièi de tèms e un pau óublidado. Tout se pòu manja dins la planto, cue o crus : la racino, li fueio, li pecou, li flour (chaplado dins l'ensalado), li tijo (pelado). Èi peréu di proun vertuouso, ajudo à la digestioun e à manja, fai pissa, èi bono contro lou mau d'os. Tambèn l'àpi-fèr èi depuratiéu...
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 1,5 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Smyrnium
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 4 à 7 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Ensalado champanello
Abriéu à jun
Liò : Baragno
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
- Camin
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Smyrnium olusatrum L., 1753
Coutèu(-de-Bizànci)
Gladiolus x byzantinus
Iridaceae
Àutri noum : Coutelas, Coutelo, Glaujòu, Glai, Coutelet.
Nom en français : Glaïeul de Byzance.
Descripcioun :Lou coutèu-de-Bizànci duerb à la primo si poulìdi flour dins li prado e ermas secarous de Prouvènço pas trop liuen de la mar. Es un bastard naturau entre Gladiolus italicus e Gladiolus dubius. A li coulour dóu premié e un pau la larjour dóu segound. D'efèt li tepalo d'en aut sus li coustat soun pu larg que li dóu coutèu d'Itàli. Peréu lis antèro soun pu courteto (fotò) e li grano un pau alado, mai pas tant que pèr Gladiolus dubius.
Usanço :Li coutèu coume la maje part dis Iridaceae soun empouisounant.
Port : Erbo
Taio : 0,6 à 1,5 m
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gladiolus
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Prado
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Gladiolus x byzantinus Mill., 1768
(= Gladiolus communis subsp. byzantinus (Mill.) Douin, 1931 )